هیچ کس دوست ندارد در اوایل دهه ی بیست سالگی موهایش سفید یا خاکستری شود. اغلب وقتی این اتفاق می افتد، مردم تمایل دارند آن را با رنگ یا پودرهای سیاه کننده ی جدید پنهان کنند. در این بین، برخی افراد این حقیقت را فراموش می کنند که در واقع شاید مشکلی در بدن آنها وجود دارد که باعث سفید شدن موها در سنین پایین می شود. 90 درصد مواقع این سفیدی موها که باعث استرس افراد می شود، به علت کمبود برخی از ویتامین ها می باشد. در این مقاله متوجه می شوید که کدام ویتامین ها مسئول سفیدی موها هستند و چگونه می توانید از آن پیشگیری کنید.
علل رایج سفیدی موها
سلول های مو، چیزی به نام سلول های رنگدانه دارند که به ملانین نیز شناخته می شوند. این سلولها اصولاً مسئول رنگ دهی به موها، پوست و ناخن ها می باشند، اما با گذر زمان، تعداد آنها کم می شود. معمولاً موها با افزایش سن، به رنگ خاکستری یا سفید در می آیند، اما برای زنان جوان تر به ویژه در دهه ی بیست سالگی، سفید شدن موها اصلا حس خوبی ندارد. برخی از علل رایجی که باعث سفید شدن موها می شوند در ادامه آورده شده اند:
-وراثت:
مطمئنا وقتی صحبت از کیفیت موهای شما می شود، ژنتیک نقش بزرگی ایفاد می کند، مخصوصاً اگر خیلی زود سلول های موهای شما شروع به پیری کرده اند و به رنگ سفید درآمده اند. اگر متوجه موهای سفید در سنین پایین شده اید، این احتمال وجود دارد که والدین یا پدربزرگ، مادربزرگ هایتان نیز در سنین بسیار کم، سفید شدن یا خاکستری شدن مو را تجربه کرده اند. با اینکه شما نمی توانید ژن های خود را تغییر دهید، مطمئناً می توانید سایر عوامل موثر بر سفیدی موهایتان را مدیریت کنید و تنها به رنگ کردن موهایتان بسنده نکنید!
-استرس شدید:
هرکسی در زندگی خود با استرس سروکار دارد. اما در موارد شدید، استرس می تواند روی بدن شما تأثیر منفی بگذارد. استرس مزمن مانند از دست دادن یکی از عزیزان یا حتی استرس شغلی می تواند باعث از دست دادن رنگدانه های فولیکول های موها شود. استرس در کنار بی خوابی، اضطراب، افزایش فشار خون باعث سفید شدن موها و شکننده شدن آنها می شود. تحقیقات نشان داده اند که بین استرس و کاهش سلولهای بنیادی رابطه ای وجود دارد. یعنی اگر بدون هیچ دلیل دیگری، شما متوجه سفید شدن تعدادی از موهای خود شده اید، به احتمال قوی استرس مقصر اصلی آن می باشد.
-عدم تعادل هورمونی:
تغییرات هورمونی بسته به سبک زندگی، رژیم غذایی و غیره متفاوت هستند. اکثر مشکلات هورمونی مانند یائسگی در زنان یا حتی مشکلات تیروئید و فشار خون در مردان باعث ریزش مو می شوند. یکی از این مشکلات هورمونی که باعث سفید شدن فولیکول های موها می شود، عدم تعادل هورمونی مانند کم کاری یا پرکاری تیروئید است. غده ی تیروئید به شکل یک پروانه است که در گردن قرار گرفته است. سلامت سطوح هورمون تیروئید می تواند روی رنگ موهای شما تأثیر بگذارد. کم کاری یا پرکاری تیروئید باعث می شود بدن شما ملانین کمتری تولید کند.
-کمبود ویتامین:
معمولاً سفید شدن یا خاکستری شدن موها در زنان به علت کمبود مواد غذایی خاصی در بدن آنها است، اما بیشتر مواقع علت اصلی آن، کمبود ویتامین B12 می باشد. این ویتامین نقش مهمی در بدن شما دارد و فقط به بدن انرژی نمی دهد، بلکه منجر به رشد موها و رنگ موهای سالم می شود. کمبود این ویتامین خاص به شرایطی به نام کم خونی خطرناک مربوط می شود که در آن بدن نمی تواند به اندازه ی کافی این ویتامین را جذب کند. در این شرایط ویتامین B12 باید از خارج بدن تأمین شود زیرا گلبول های قرمز خون که اکسیژن را به سلولهای بدن از جمله سلولهای موها می رسانند، به این ویتامین نیاز دارند. کمبود این ویتامین می تواند سلولهای مو را ضعیف کند و روی تولید ملانین تأثیر بگذارد، در نتیجه منجر به خاکستری یا سفید شدن شدید موها می شود.
-سیگار کشیدن:
تحقیقات نشان داده اند که بین سفید شدن زودرس موها قبل از 30 سالگی و سیگار کشیدن رابطه ای وجود دارد. وقتی فردی به طور مدام سیگار می کشد، احتمال بروز سرطان و اختلالات دیگر وجود دارد. گرچه، اثرات طولانی مدت آن ممکن است فراتر از قلب و ریه ها برود و روی موها نیز تأثیر بگذارد که خود می تواند خونرسانی به فولیکولهای مو را کاهش دهد و باعث ریزش موها شود. اما علاوه بر این، سموم موجود در سیگار می توانند به اجزای بدن از جمله فولیکول های مو آسیب برسانند و باعث سفیدی زودهنگام موها شوند.
اهمیت ویتامین ها برای سلامت مو
وقتی صحبت از سلامتی موها می شود، کمبودهای تغذیه ای یکی از مهمترین مسائلی هستند که باید در نظر داشته باشید. ویتامین ها، تحت گروه ریزمغذی ها قرار می گیرند و برای عملکرد طبیعی چرخه ی موها بسیار ضروری هستند و نقش مهمی در گردش سلولی ایفا می کنند. تحقیقات نشان داده اند که زیاده روی در مصرف ویتامین ها نیز می تواند خطرناک باشد و منجر به ریزش موها شود، گرچه به تحقیقات بیشتری برای تأیید این موضوع نیاز است. بیوتین و ویتامین ب برای موها ضروری هستند، زیرا به تولید کراتین کمک می کنند. کراتین، پروتئینی است که مو، پوست و ناخن ها از آن ساخته شده اند و همچنین در ملانوسیت ها نیز استفاده می شود. ملانوسیت ها، سلول هایی هستند که به موها رنگ می دهند.
کمبود چه ویتامین هایی باعث سفید شدن موها می شوند؟
با اینکه علت سفید شدن موها از فردی به فرد دیگر متفاوت است، در اکثر موارد علت آن همراه با کمبود ویتامین ها می باشد. 2 ویتامینی که عمدتاً مسئول سفیدی زودرس موها می باشند، به شرح زیر هستند:
-ویتامین B12:
کمبود ویتامین B12 یکی از شایع ترین علل سفید شدن زودرس موها می باشد. محققان نشان داده اند که کمبود ویتامین B12 اغلب مربوط به کمبود فولیک اسید و بیوتین در افرادی ست که موهای آنها در سنین پایین شروع به خاکستری شدن کرده اند. تحقیقات همچنین مشخص کرده اند که در میان افرادی که کمبودهای تغذیه ای دارند، مکمل های حاوی ویتامین B5، پارا آمینوبنزوئیک اسید با دوز بالا، آهن یا ویتامین B12 می توانند مفید باشند. این مکمل ها می توانند به کنترل سفیدی زودرس مو کمک کنند.
-ویتامین D3:
همانطور که قبلاً گفته شد، اگر بدن فاقد ویتامین B6، B12، بیوتین، ویتامین D یا ویتامین E باشد، ممکن است دچار سفید شدن زودرس موها شوید. شما باید بدانید که مصرف ویتامین ها نمی تواند روند سفیدی موها را معکوس کند، بلکه می تواند به آهسته کردن این فرایند کمک کند. اما داشتن یک رژیم غذایی سرشار از ویتامین D، B5، B12، آهن و کلسیم می تواند از سفید شدن موها پیشگیری کند. با اینکه کلسیم یک ویتامین نیست، اما کمبود آن نیز می تواند روی سفید شدن موها تأثیر بگذارد. مصرف ویتامین D نیز به بدن کمک می کند تا کلسیم را بهتر جذب کند که به نوبه ی خود روی سلامت استخوان ها و موها تأثیر می گذارد.
چگونه می توان از سفید شدن موها بر اثر کمبود ویتامین ها پیشگیری کرد؟
یک کار واضحی که باید انجام دهید، مصرف غذاهایی است که سرشار از ویتامین هایی هستند که بدن شما فاقد آن است. بعلاوه، اگر کمبود تغذیه ای شما زیاد است، بهتر است با پزشک مشورت کنید و مکمل های درست را دریافت کنید و سطوح ویتامین ها را به حالت طبیعی برگردانید. در مورد کمبود ویتامین B12، بزرگسالان 19 تا 64 سال باید روزانه 1.5 میکروگرم B12 مصرف کنند.
این ویتامین معمولاً در غذاهای طبیعی مانند میوه ها، سبزیجات و غلات یافت نمی شود. بنابراین امکان دارد که گیاهخواران آن را به مقادیر کافی دریافت نکنند. برخی از منابع خوب ویتامین B12، گوشت، ماهی، لبنیات و غلات صبحانه غنی شده هستند. در موارد کمبود ویتامین D، فرد می تواند ماهی های روغنی مانند سالمون، قارچ، نخود، جگر، گوشت قرمز، زرده تخم مرغ و غیره بخورد.
کدام ویتامین ها می توانند موهای سفید را ریشه کن کنند؟
با اینکه علت سفیدی موها از فردی به فرد دیگر متفاوت است، اما در اکثر موارد علت آن همراه با کمبود ویتامین ها می باشد. دو ویتامین اصلی که مسئول سفیدی زودرس موها هستند، ویتامین B12 و ویتامین D3 می باشند.
آیا موهای سفید را می توان دوباره سیاه کرد؟
ملانوسیت ها که مسئول رنگ مو، پوست و ناخن ها می باشند، یک چرخه ی عمر دارند. زمانی که این سلول ها می میرند، دوباره بازسازی می شوند. بنابراین با اینکه نمی توانید روند سفیدی موها را معکوس کنید و آنها را دوباره سیاه کنید، می توانید منتظر ریزش آنها بمانید و در این حین روی کمبود موادی که باعث تغییر رنگ این سلول ها شده اند تمرکز کنید. کار دیگری که می توانید انجام دهید این است که از سفید شدن سایر فولیکول های موها پیشگیری کنید.
