پسوریازیس یک اختلال پوستی است که موجب می شود سلول های پوستی 10 برابر سریعتر از حد معمول تکثیر شوند و باعث لکه های برجسته ای روی پوست شوند. این لکه ها روی پوستهای روشن تر، می توانند قرمز با پوسته های سفید باشند اما روی پوست های تیره تر، لکه ها می توانند بنفش یا قهوه ای با پوسته های خاکستری باشند.
همچنین این لکه ها می توانند در هر جایی رشد کنند، اما اکثر مواقع روی کف سر، آرنج ها، زانوها و پایین کمر ظاهر می شوند. پسوریازیس مُسری نیست و این شرایط گاهی اوقات در اعضای یک خانواده ممکن است اتفاق بیفتد.
پسوریازیس چه علائمی دارد؟
علائم پسوریازیس می توانند بسته به نوع آن متفاوت باشند. پسوریازیس پلاک، شایع ترین نوع است و برخی از علائم آن عبارتند از:
پلاک ها: روی پوست روشن تر این شرایط به صورت لکه های قرمزی ظاهر می شود که اغلب با پوسته های نقره ای رنگ پوشانده شده است. روی پوست های تیره تر، پلاک ها ممکن است قهوه ای روشن یا بنفش با پوسته های خاکستری باشند. این پلاک ها ممکن است خارش دار و دردناک باشند و گاهی اوقات ممکن است ترک بردارند و خونریزی کنند. در موارد جدی تر، پلاک ها رشد می کنند و نواحی بزرگ را می پوشانند.
مشکلاتی در ناخن های انگشتان دست و انگشتان پا: ناخن های شما ممکن است تغییر رنگ دهند یا چال های کوچکی روی آنها ظاهر شوند. همچنین ناخن ها ممکن است خرد شوند یا از بستر ناخن شُل شوند.
پوست سر: پلاک ها یا پوسته هایی ممکن است روی سر ظاهر شوند.
افراد مبتلا به پسوریازیس همچنین ممکن است به نوعی آرتریت به نام آرتریت پسوریاتیک مبتلا شوند. این شرایط موجب درد و ورم مفاصل می شود. مطابق با تخمین انجمن ملی پسوریازیس، بین 10 تا 30% افراد مبتلا به پسوریازیس به آرتریت پسوریاتیک نیز مبتلا هستند.
چه چیزی موجب پسوریازیس می شود؟
هیچ کسی علت دقیق پسوریازیس را نمی داند، اما متخصصان معتقدند مجموعه ای از عوامل وجود دارند که می توانند باعث بروز آن شوند. برخی از علل، موجب تحریک سیستم ایمنی و ایجاد التهاب می شوند. این محرک ها موجب می شوند سلول های پوستی سریعتر تشکیل شوند. به طور طبیعی سلول های پوستی هر 10 تا 30 روز جایگزین می شوند و در بیماری پسوریازیس، سلول های جدید هر 3 تا 4 روز رشد می کنند.
همچنین انباشته شدن سلولهای قدیمی با سلول های جدید، باعث ایجاد پوسته می گردد. پسوریازیس معمولاً ارثی است، اما برخی از نسل ها ممکن است به آن دچار نشوند. برای مثال، یک پدر بزرگ و نوه ی پسری او ممکن است دچار پسوریازیس شوند، اما مادر کودک مبتلا نباشد. عواملی که موجب بروز پسوریازیس می شوند، عبارتند از:
- بریدگی ها، خراش ها یا جراحی
- استرس عاطفی
- عفونتهای استرپ
- داروهایی از جمله داروی فشار خون، داروهای ضد مالاریا، لیتیوم و دیگر تثبیت کننده های خلق و خو، آنتی بیوتیک ها و NSAID ها
آیا پسوریازیس قابل سرایت است؟
پسوریازیس مُسری نیست، یعنی نمی تواند از طریق تماس با فرد مبتلا منتقل شود. از آنجا که این بیماری با سیستم ایمنی سرو کار دارد، یک بیماری داخلی است، گرچه، در خارج از بدن ظاهر می شود.
عوامل خطر پسوریازیس
ژن ها: اجزای کوچکی از DNA به نام ژن ها، دستورالعمل هایی را برای سلول های بدن شما حمل می کنند که رنگ مو، چشم و عملکرد بدن شما را کنترل می کنند. برخی از ژن ها فقط در مواقع خاصی فعال هستند. زمانی که شما پسوریازیس دارید، ژن هایی که سیگنال های سیستم ایمنی بدن شما را کنترل می کنند، مختل می شوند و سیستم ایمنی به جای حافظت از بدن شما در برابر مهاجمان، باعث التهاب می شود و سلول های پوستی بیش فعال می شوند.
محققان دریافته اند که بیش از 80 ژن در افراد مبتلا به پسوریازیس وجود دارد که متفاوت هستند. آنها فکر می کنند بیش از یک نوع ژن باعث بروز این بیماری می شود و آنها به دنبال موارد اصلی هستند. تقریباً از هر 100 نفر، 10 مورد دارای ژن هایی هستند که آنها را بیشتر مستعد ابتلا به پسوریازیس می کند، اما فقط دو یا سه مورد از آنها به این بیماری دچار می شوند.
الکل: افرادی که زیاد الکل می نوشند، به ویژه مردان جوانتر، بیشتر در خطر هستند. همچنین، الکل می تواند تأٍثیر درمان ها را کمتر کند.
سیگار کشیدن: سیگار کشیدن می تواند احتمال ابتلا به پسوریازیس را دو برابر کند. اگر یکی از افراد خانواده ی شما به پسوریازیس مبتلاست، شانس ابتلای شما به این بیماری 9 برابر می شود.
سیگار کشیدن نیز باعث می شود که سخت تر از علائم بیماری خلاص شوید و همچنین ممکن است به نوع سخت درمان پسوریازیس، به نام پسوریازیس پوسچولار مبتلا شوید که در کف دست ها و پاهای شما ایجاد می شود.
چه کسانی به پسوریازیس مبتلا می شوند؟
- 2 تا 3 % افراد در سراسر جهان
- تقریباً 3% افراد در آمریکا
- برخی از فرهنگ ها بیشتر از موارد دیگر، پسوریازیس در شمال اروپا شایع تر و در آسیای شرقی کمترین شیوع را دارد.
پسوریازیس چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک شما را کاملاً معاینه می کند و از شما سؤال می کند آیا فرد دیگری در خانواده شما به پسوریازیس مبتلا می باشد.
معاینه ی فیزیکی:
پزشک به آسانی می تواند پسوریازیس را تشخیص دهد، مخصوصاً اگر روی نواحی زیر پلاک داشته باشید:
- کف سر
- گوش ها
- آرنج ها
- زانوها
- ناف
- ناخن ها
آزمایشات آزمایشگاهی:
پزشک ممکن است نمونه برداری انجام دهد و آن را به آزمایشگاه بفرستد تا مطمئن شود که عفونت پوستی ندارید.
پسوریازیس چگونه درمان می شود؟
درمان های مختلفی برای پسوریازیس وجود دارد. برخی ها روند رشد سلول های پوستی جدید را آهسته می کنند و برخی دیگر خارش و خشکی پوست را تسکین می دهند. پزشک ممکن است بر اساس اندازه و محل راش ها، سن ، سلامت عمومی شما و غیره یک برنامه درمانی مناسب را انتخاب کند. درمان های رایج شامل موارد زیر می شوند:
داروهای پسوریازیس:
- کرم های استروئیدی
- کرم موضعی تجویز روفلومیلاست
- مرطوب کننده هایی برای پوست خشک
- سالیسیلیک اسید
- قطران زغال سنگ (یک درمان رایج برای پسوریازیس کف سر است که به شکل لوسیون، کرم، فوم، شامپو و محلول در بازار موجود می باشد.)
- کرم های مبتنی بر ویتامین D (ویتامین D موجود در غذاها و قرص ها تأثیری ندارد)
- کرم های رتینوئید
- مهار کننده های کلسینورین
- آنترالین
درمان هایی برای پسوریازیس متوسط تا شدید شامل موارد زیر می شوند:
- متوتروکسات
- رتینوئیدها
- سیکلوسپورین
درمان های بیولوژیکی:
محصولات بیولوژیکی داروهایی هستند که از موجودات زنده به دست آمده اند و با مسدود کردن سیستم ایمنی بیش فعال در پسوریازیس عمل می کنند. این داروها عبارتند از:
- آدالیموماب
- برودالوماب
- سرتولیزوماب
- اتانرسپت
- گولیموماب
- گوسلکوماب
- درمان های غیر بیولوژیک
این داروها از موجودات زنده به دست نیامده اند و از میان آنها می توان به داروی زیر اشاره کرد:
- توفاسیتینیب
- مهارکنندگان آنزیم
- گیرنده آریل هیدروکربن (AHR)
نوردرمانی:
پزشک نور فرابنفش را به پوست شما می تاباند تا رشد سلول های پوستی را آهسته کند. پسورالن خوراکی بعلاوه پرتو درمانی، درمانی است که دارویی به نام پسورالن را با نوع خاصی از پرتوی فرابنفش ترکیب می کند.
درمان های خانگی برای پسوریازیس
چندین نوع راهکار طبیعی وجود دارد که می توانید روی پوست خود استعمال کنید تا به تسکین علائم پسوریازیس کمک کنید. اثر بخشی هیچ یک از این درمان ها 100% ثابت نشده است. این درمان ها شامل موارد زیر می شوند:
- کرم های موضعی انگور اورگن
- رطوبت
- پماد موضعی کپسایسین
- اسیدهای چرب امگا 3
- آلوئه ورا
- حمام جو دو سر
الهام تیزرویان دکتر زیبایی در سعادت آباد
